қызыл кітап

См. также в других словарях:

• қызыл — I зат. г е о г р. Топырағы, тасы қызғылттау жер. – Жоқ, сері аға, адасып кетерсіз, бұл арада шоқ қ ы з ы л д а р көп, бір бірінен айнымайды (С.Жүнісов, Ақан сері 2, 303). Ол «Бұзау өлген» қ ы з ы л ы н а шыға беріп, бұйдасын іріккен… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• өздігінен бағытталатын инфрақызыл жүйелер — (Инфракрасные системы самонаведения) нысананың жылуын қолдана отырып басқарылатын ракеталардың өздігінен бағытталу жүйелері. Бұл – инфрақызыл сәулелерді сезгіш, өздігінен бағытталатын аңдығыш басы бар басқару жүйелерінің бір нұсқасы. Инфрақызыл… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

• желкенше — зат. зоол. Қарағайлы орман маңында тіршілік ететін, қанатында қызыл және қара көзшелері бар үлкен ақ көбелек. Жас тәлімгерлерге ескертетін бір жайт, ж е л к е н ш е л е р (аполлондар) Қызыл кітапқа тіркелген. Оларды аулауға тыйым салынған… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• панда — зат. зоол. Басы ақ, көзінің айналасы қара, өзі момын, аю тектес жануар. Халықаралық “Қызыл кітапқа” енген, сирек кездесетін аңдардың бірі – п а н д а (Тірі табиғат, 93) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• эндемик — зат. биол. Белгілі бір аймақта ғана тіршілік ететін және өте сирек ұшырасатын жануар немесе өсімдік. Каспий теңізінде ғана мекен ететін қазіргі ескек аяқтылардың э н д е м и г і – тюлень «Қызыл кітапқа» енгізілген жоқ (Лен. жас, 24. 10. 1985, 4) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• түнде көру құралдары — (Приборы ночного видения) нысананың (объектінің) инфрақызыл (көрінбейтін) бейнесін жай көзге көрінетін бейнеге айналдыруға арналған қондырғы. Олар түнде, тұманда ұрыс техникасын көруге, атыс және басқа қаруынан көздеп атуға, ұрыс даласындағы… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

• сірне — … Бұл екі арада қызыл ірімшіктің сарысуы да азайып, қызара қойылады. Егер осы қазан түбіндегі қою қызыл сұйықты кесеге, тегешке құя қойса, шамалы уақытта қата қалады. Мұны с і р н е дейді. С і р н е н і ң ғажайып тәттілігін балға да, қантқа да… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• теңіз — арыстаны. зоол. Ескекаяқтылар тобына жататын, ірі денелі теңіз жануары. Олардың негізгі тағамы – балық. Т е ң і з а р ы с т а н д а р ы көктем мен жазда Калифорния жағалауларында, Жапон теңізі аралдарында мыңдап жатақтар құрады (Су асты. тіршілік …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• шүйке — зат. Есуге, иіруге арнап, шумақтап оралған, түтілген жүн. Алдымен жүнді тазартып, әдемілеп, майдалап түтеді. Түтілген жүнді шумақтап орап алып, біркелкі шамада созады. Жіңішке кесілген жұқа немесе матадан ызылған баулықтан 20 30 смдей қиып алып,… …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

• үш — әріп. «Мемлекеттік (ұлттық) қауіпсіздік комитеті» (КГБ, КНБ) деген атауды жұмбақтап айту. – Сот емес, «ү ш ә р і п» емес, жол полициясы деген не тәйірі? – деп күңк етті өз өзінен (Ж.Қорғасбаев, Жынды қайың, 262). Мен барғанда жанымда «ү ш ә р і п …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі